-
1 добела
1. нареч.ағартҡансы, ап-аҡ булғансыотмыть добела — ағартҡансы йыуыу, ап-аҡ булғансы йыуыу
2. нареч.до белого каленияағарғансы, ап-аҡ булғансы (ҡыҙҙырыу) -
2 докрасна
нареч.ҡыҙарғансы, ҡыҙартҡансы, ҡып-ҡыҙыл булғансы -
3 до
I1. предлог с род. п.при указании предела, границы распространения действия-ға/-гә саҡлы (ҡәҙәр, тиклем)2. предлог с род. п.при указании временного предела действия-ғансы/-гәнсе, -ға/-гә тиклем (саҡлы, ҡәҙәр)3. предлог с род. п.при указании предшествовавшего события-дан/-дән элек (алда), -ға/-гә тиклем (саҡлы), -ғаса/-гәсәдо наступления холодов — һалҡындарҙан элек, һалҡындарға саҡлы, һалҡын төшкәнгәсә
4. предлог с род. п.при обозначении предела количества, состояния-ға/-гә ҡәҙәр саҡлы (хәтлем), яҡын, ҡалдырмай5. предлог с род. п.при указании на предмет, лицо, на которые направлено действиедо каких пор — ҡасанға тиклем, күпме
до крайности — сиктән тыш, сикһеҙ
до поры, до времени — ваҡыты еткәнсе, үҙ ваҡытында
до свидания — хәҙергә (әлегә) һау булығыҙ, һау булып тороғоҙ, хушығыҙ
до упаду — хәлдән тайғансы, аяҡтан йығылғансы
IIс нескл.; муз.догамманың беренсе нотаһы -
4 досыта
нареч.; прям., перен.туйғансы, күңел булғансы -
5 площадка
1. ж в разн. знач.майҙансыҡ2. жчасть вагонаөлөш -
6 тот
м; мест.1) шул, теге, ул2) (в составе относ. слов) шуннан, шуңарданспроси у того, кто знает — кем белсә, шуңардан сора
3) (не такой, к-рый нужен) башка, бүтән, икенче4) бусы, ансы, монсы, тегесетот и другой — бусы да, тегесе дә
5) (при перечисл. противополагается словам: "иной", "другой", "этот") ул, теге, тегесени тот ни другой — ул да түгел, башка да түгел
не те, так другие помогут — алар булмаса, башкалар ярдәм итәр
6) в знач. сущ. то с (что-л. более отдалённое) ансы; улто было вчера, а это сегодня — ансы кичә булган иде, ә монсы бүген
•- вместо того, чтобы
- вследствие того, что
- дело в том, что
- до того, что
- и без того
- и тот, и другой
- не до того
- ни с того ни с сего
- ни то ни сё
- после того, как
- с тем, чтобы
- того и гляди
- того и жди
- то да сё
- тот свет -
7 вдоволь
1. нареч.; разг.до полного удовлетворениятуйғансы, теләгәнсе, етерлек, танһыҡ ҡанғансы2. нареч.; разг. в знач. сказ.мул, етерлек, етеш, күп -
8 доверху
нареч.о ёмкостях; о чистой водетултырып, тултырғансы; өҫтөнә сыҡҡансы; мөлдөрәмә итеп -
9 дожить
1. сов.до чегойәшәү, -ғансы/-гәнсе, -ға/-гә тиклем (хәтле) йәшәү, иҫән-һау тороу2. сов. что; разг.провести остаток времениүткәреү, ғүмер итеү -
10 дочерна
-
11 мутный
1. прил.болғансыҡ, буръяҡ2. прил.тоноҡ, үтә күренмәй торған3. прил.томанлы, бөләңгерт4. прил. перен.о сознании, разуметоманлы, сыуалсыҡ, ҡараңғы, тонған -
12 набаловаться
1. сов. прост.(иркәләнеп) боҙолоу2. сов. разг.туйғансы (танһығы ҡанғансы) шаярыу, шаярып туйыу -
13 набродиться
сов.; разг.туйғансы (арығансы) йөрөү -
14 навозиться
-
15 нагуляться
сов.туйғансы (танһыҡ ҡанғансы) йөрөү, йөрөп туйыу -
16 накататься
сов.; разг.туйғансы шыуыу, шыуып туйыу (саңғыла, конькиҙа), туйғансы (ултырып) йөрөү (атҡа, машинаға һ.б.) -
17 накачаться
сов.; разг.туйғансы (танһыҡ ҡанғансы) бәүелеү, бәүелеп туйыу -
18 накупать
-
19 наплакаться
1. сов.(бик) күп илау, туйғансы (буҫлыҡҡансы, арығансы) илау, илап туйыу2. сов. разг.получить, испытать много неприятностей(бик күп) ҡыйынлыҡтар (уңайһыҙ хәлдәр) кисереү -
20 наслушаться
1. сов.күп ишетеү2. сов.вдоволь послушатьтуйғансы (танһыҡ ҡанғансы) тыңлау
См. также в других словарях:
қай туғансың — (Жамб., Қорд.) қай елсің, туысың кім? Ол өзі қ а й т у ғ а н екен? (Жамб., Қорд.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
ақтарыстырғансы — ет. Ақтарған болу, күйбеңдеу. Газеттерді а қ т а р ы с т ы р ғ а н с ы п, хат пен суретті мыжыдым (Қ. Әбілқайыр, Ұмыт., 105) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
алғансы — ет. Өзінің қамқорына алған болу, қамқорсу. Сол көккөз Империя «қамқорлығына» а л ғ а н с ы п, зеңбірек, мылтықтың күшімен қазақтың өр рухын басқан, бетке шығарын құртқан (Ә.Ыдырысов, Таңшолпан, 203) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
байқағансы — ет. Байқаған болу, аңғарту … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
байқамағансы — ет. Байқамай қалғансу, білмегенсу. Қабылдың әдейі жүйкесіне тиейік дей ме, түрмедегілер б а й қ а м а ғ а н с ы п шөміштен қысады, аула сыпыртады, монша тазалатады (Қ.Жиенбай, Даңқ., 118) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
болған-толғансы — ет. Болыптолған адам болып көріну. Әншейінде бұл төбесімен көк тірегендей боп, б о л ғ а нт о л ғ а н с ы п жүруші еді ау (Ә.Нұрпейісов, Соңғы., 335) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
болып-толғансы — ет. Болыптолған адам сияқтану; кемеліне келгенсу … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
болысқансы — ет. Болысқан болу, жәрдемдескенсу. Б о л ы с қ а н с ы п қойын қалтасына қол жүгіртті де, жүз теңгені суырып алып, алдына тастады (Т. Отарбектегі, Зауал, 196) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
бұлтақтағансы — ет. Шындықты айтқысы келмеу, жалтарғансу. Алғашында Айдабол жас жігітке жаны ашығандай түр көрсетіп, б ұ л т а қ т а ғ а н с ы п бақты (Қ. Ботбай, Егіз қауашақ, 128) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
жазғансы — ет. Жазған болу, жазу әрекетін істеу. Сосын ауаға сұқ саусағымен әлдеқандай сандарды тез тез ж а з ғ а н с ы д ы (Қ. Омарұлы, Әке, 39) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
жақтырмағансы — ет. Жаратпағансу, ұнатпағансу; жаратыңқырамау. – Ой, сен де айтасың ау! – деймін ж а қ т ы р м а ғ а н с ы п (Д. Рамазан, Жылап аққан., 163) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі